Lęk przed szkołą

Fobia szkolna jest nerwicą występującą u dzieci i mającą podłoże sytuacyjne. Tak jak i inne fobie sytuacyjne, jej przyczyny związane są nie tyle z określonym miejscem (w tym przypadku ze szkołą), ale z sytuacjami, które w szkole mają miejsce. W odróżnieniu do tego, co zazwyczaj sądzą rodzice, dziecko nie zawsze boi się klasówki czy sprawdzianu – może również obawiać się kolegów czy zachowania nauczycieli. Fobia szkolna nie jest więc związana z trudnościami w nauce (choć może być).

Szkolna fobia nie jest udawaniem!

Dziecko z fobią szkolną w rzeczywistości odczuwa dolegliwości somatyczne. Jeśli skarży się na ból brzucha czy głowy to odczuwa je w rzeczywistości. Tak jak w przypadku nerwicy z somatyzacjami, które pojawiają się u dorosłych, tak i w przypadku fobii szkolnej mamy do czynienia z mechanizmem obronnym organizmu, który chce uchronić sam siebie przed zagrożeniem. W tym przypadku zagrożeniem jest pójście do szkoły, a dolegliwości somatyczne mają uchronić organizm przed znalezieniem się w niebezpiecznym miejscu.

Najczęstsze objawy fobii szkolnej to:

• ból głowy
• bóle brzucha
• skurcze brzucha i wymioty
• dolegliwości układu gastrycznego w postaci biegunki
• gorączka lub stany podgorączkowe
• przyśpieszenie akcji serca
• zwolnienie akcji serca prowadzące nawet do omdleń

Charakterystyczne bywa odczuwanie objawów od niedzieli wieczorem do piątku rano, a ich zanik w okresie kiedy dziecko nie idzie do szkoły (ferie, święta, wakacje, weekendy).

Nerwica lękowa związana ze szkołą może być efektem wielu sytuacji, na przykład:

• dziecko jest zastraszane, molestowane, bite przez rówieśników (dziecko wagarujące będzie chętnie przebywało z kolegami i pozostawało pod ich wpływem – dziecko z fobią, będzie wolało przebywać w domu),
• dziecko ma tendencje do perfekcjonizmu – w efekcie nie jest w stanie poradzić sobie z oczekiwaniami, które same sobie narzuca,
• rodzice zbyt dużo wymagają od dziecka – dziecko boi się, że nie spełni ich oczekiwań,
• dziecko cierpi na pewne deficyty (wada wymowy, zez, dysleksja, niepełnosprawność) w wyniku czego jest wyśmiewane przez rówieśników.

Przy podejrzeniu pojawienia się fobii szkolnej nie można czekać aż „samo przejdzie”, bagatelizować problemu czy (najgorsze rozwiązanie)- krzyczeć na dziecko. Konieczna jest specjalistyczna pomoc psychologiczna i leczenie.